TOM VERTELT

22 jan 2018

PAPA’S LANGS HET HOCKEYVELD versus het PUBERBREIN

Ik weet nog heel goed, vroeger bij sporten had ik het liefst dat mijn vader me op veilige afstand, lees op een enorme afstand, van de eindbestemming afzette.
Best jammer, zeker als ik me nu bedenk, als vader van twee, hoezeer ik geniet van alle sporten en sociale activiteiten van mijn kinderen, en daar het liefst niets van wil missen.
Toch…sommige dingen veranderen niet. Ook ik stopte vanmorgen, bij het wegbrengen van mijn puberdochter, bij die ene steen, ver voor de bushalte. Prachtig toch!

Nog mooier zijn de discussies en de leerzame adviezen van papa’s langs het hockeyveld. Als je er op zou letten, echt je kan er een prime time programma mee vullen, en hoge kijkcijfers scoren!
Het meest frappante is nog wel het onbegrip over en weer. De papa’s die alles op hun eigen opvoeding stoelen, de rechtlijnige en van zeer groot belang zijnde opvoedkundige regels (jas ophangen, hockeytas uitruimen om een schimmelinfectie te voorkomen, gewoon je fiets in de garage, zodat we niet weer een nieuwe hoeven te kopen, ja hoor, je iPad mag van de bank in de kast, zodat ik niet met mijn bips op je koptelefoon terecht kom…..)
Zo leuk om te horen: ‘Heb het al zo’n 200 keer gezegd maar nog steeds slingert die tas op de grond …. Ik heb je jas maar weer voor de zoveelste keer voor je opgehangen, hoe ingewikkeld is dat nou?’

De gebruiksaanwijzing voor de puber en ouder!

Een ieder die een puppy koopt gaat daarmee naar een hondenschool van Martin Gaus, krijgt wekenlang, 2 avonden per week theorie, les over hoe het brein van een hond werkt, en hoe kun je aan zijn lichaamstaal kan zien hoe hij zicht voelt etc. En bij toekomstige gedragsproblemen, niet luisteren of anderszins, boeken we gewoon nog herhalingscursus of 1 op 1 begeleiding (maatwerk).
Maar met pubers is het schipperen. We verbazen ons over bepaald gedrag, o… en waarom komt het helemaal niet aan wat je tegen ze zegt en heb je het idee dat je tegen een muur praat?

Technische uitleg; een spoedcursus pubergedrag

Hieronder wat de effecten kunnen zijn van de disbalans in de hersenen op het gedrag van je kind, waar ze in de pubertijd mee te maken krijgen.
(Bron: puberhersenen van de hersenstichting.)

Moeite met plannen

Pubers hebben moeite met plannen. Plannen is complex omdat het een beroep doet op verschillende cognitieve functies. Om een doel te kunnen bereiken moet je de aandacht erbij houden, prioriteiten kunnen stellen en afleidingen weerstaan. De frontale cortex die hier voornamelijk bij betrokken is, is nog niet volledig ontwikkeld.

Beperkt aanpassingsvermogen

De frontale cortex zorgt er ook voor dat we regels die we geleerd hebben of plannen kunnen bijstellen. Dat is dus lastig voor een puber, omdat die frontale cortex nog niet volledig is ontwikkeld. Een puber begrijpt wel dat in sommige gevallen een bepaalde aanpak niet werkt, maar is eenvoudigweg niet goed in staat om die aanpak aan te passen. Daarbij komt dat pubers niet gevoelig zijn voor straf of negatieve feedback en dus moeilijker leren van hun fouten.

Snel afgeleid

Er is nog een ander onderdeel van de frontale cortex in deze fase niet helemaal ontwikkeld; het deel dat ervoor zorgt dat je irrelevante informatie kunt onderdrukken. Het gevolg? Pubers zijn snel afgeleid en hebben moeite met het uitvoeren van verschillende taken. Dit gaat steeds beter naar mate de ontwikkeling tijdens de adolescentie vordert.

Je ziet dus dat de puberhersenen om meerdere redenen uit balans zijn. De emotionele hersengebieden worden extra geprikkeld door hormonen. De rationele hersengebieden zijn nog niet sterk genoeg om de hypergevoeligheid van de emotionele hersengebieden onder controle te houden. En de verbindingen tussen de emotionele amygdala en rationele prefrontale cortex zijn nog niet geoptimaliseerd.
Kortom: een investering c.q. verdieping in het puberbrein zal veel van het onbegrip over en weer wegnemen. Hopelijk doet deze korte uitleg en het feest der herkenning (aha, daarom ruimt mijn zoon zijn kamer nooit op en vind ik overal vieze sokken, het is de cortex! ), al wonderen!

Moraal van dit blog

Laten we onszelf en ons kroost wat zelfhelend vermogen gunnen en acteren vanuit het puberbrein en niet vanuit onze eigen ratio!
Enig nadeel, het wordt met al die begripvolle, relaxte ouders voor mij wel minder lachen op zaterdagmorgen langs de lijn ☺
Beetje hulp? De hersenstichting heeft mooi documentatie beschikbaar over het puberbrein.

Heb een leuke (sportieve) dag!
Tom over Tom.

tom